اغلب افرادی که قاعدگی را تجربه می کنند، هفته قبل از شروع قاعدگی علائم فیزیکی خفیفی را تجربه می کنند. برخی از افراد نیز ممکن است علائم خلقی خفیف را نیز تجربه کنند. این علائم که سندرم پیش از قاعدگی یا (PMS) نامیده می شود، شامل حساس شدن سینه ها، نفخ، افزایش اشتها و همچنین تغییرات هیجانی مانند تحریک پذیری بالا یا گریه کردن است.

در حالی که PMS می تواند از نظر شدت متغیر باشد، اما معمولا زندگی افراد را مختل نمی کند. یک بیماری روانی نیست و نیازی به مداخله درمانی زیادی ندارد. در مقابل آن، (PMDD) یعنی اختلال افسردگی پیش از قاعدگی منجر به علائم شدید هیجانی مانند عصبانیت، اضطراب، افسردگی و نوسانات خلقی طی یک یا دو هفته قبل از شروع دوره قاعدگی می کند. تصور می شود این اختلال حدود 6 درصد از افرادی که قاعدگی دارند را تحت تاثیر قرار می دهد و زندگی روزمره آنها را مختل می کند. همچنین در کار یا روابط با دیگران مشکل ایجاد می کند. در برخی موارد حتی می تواند زندگی آنها را تهدید کند، زیرا افرادی که دچار این اختلال هستند، خطر تصادف و خودکشی در آنها افزایش می یابد.

PMDD به قدری جدی است که نیازمند یک تشخیص رسمی است. برای تشخیص آن، افراد باید حداقل یکی از علائم هیجانی زیر را داشته باشند:

نوسانات خلقی. احساس غم، گریه، حساسیت به طرد شدن.

عصبانیت. احساس تحریک پذیری یا عصبانیت یا تجربه تعارضات زیاد در روابط.

افسردگی. احساس غمگینی، ناامیدی، یا انتقاد از خود.

اضطراب. مضطرب بودن، تنش، یا عصبی بودن.

علاوه بر این علائم اصلی، افراد باید حداقل یکی از علائم زیر را نیز داشته باشند تا تعداد کل علائم به پنچ مورد برسد.

• کاهش علاقه به فعالیت های معمول
• مشکل در تمرکز
• بی حالی یا کمبود انرژی
• تغییر در اشتها، پرخوری یا هوس غذایی خاص
• بی خوابی یا خواب زیاد
• احساس آشفتگی یا احساس از دست دادن کنترل
• علائم فیزیکی مانند نفخ، حساس شدن سینه ها، یا درد در عضلات و مفاصل.

برای تشخیص رسمی PMDD، این علائم باید قبل از قاعدگی «فعال» و بعد از پایان خونریزی قاعدگی و قبل از شروع تخمک گذاری «غیرفعال» شوند.

بنابراین، هر تغییر خلقی یا هیجانی شدیدی که قبل از قاعدگی رخ می دهد، PMDD نیست. افرادی که به سایر بیماری های روانی، مانند افسردگی یا اضطراب دچار هستند هم امکان دارد قبل از قاعدگی دچار تشدید علائم خود شوند.