امروزه، CBT یکی از روشهای درمانی پرکاربرد و موثر در روانشناسی است که در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. این روش درمانی توسط سازمانهای بهداشت روانی معتبر مانند انجمن روانشناسی آمریکا (APA) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) به عنوان یک روش استاندارد در درمان اختلالات روانی توصیه شده است.
درمان شناختی-رفتاری (CBT) از زمان پیدایش خود تا کنون تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته و به عنوان یکی از موثرترین و پرکاربردترین روشهای درمانی در روانشناسی شناخته شده است. از ترکیب اصول رفتاردرمانی و تکنیکهای شناختی تا توسعه رویکردهای جدید، CBT به طور مداوم در حال تکامل است و به نیازهای متنوع بیماران پاسخ میدهد. این روش درمانی، با تاکید بر تغییر افکار و رفتارهای نادرست، به افراد کمک میکند تا بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی خود تجربه کنند. با توجه به تحقیقات گسترده و شواهد علمی، CBT همچنان یکی از اصلیترین و موثرترین روشهای درمانی در روانشناسی باقی خواهد ماند.
CBT به دلیل ساختار منظم، علمی و مبتنی بر شواهد خود، به یکی از پرکاربردترین و موثرترین روشهای درمان روانی تبدیل شده است. این روش درمانی در درمان طیف گستردهای از اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات وسواسی-اجباری (OCD)، اختلالات استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلالات خوردن مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، CBT به دلیل قابلیت تطبیق و انعطافپذیری خود، به صورت گروهی، فردی و حتی آنلاین نیز اجرا میشود. اهمیت CBT در این است که به افراد کمک میکند تا مهارتهای جدیدی برای مدیریت افکار و رفتارهای خود بیاموزند و به این ترتیب، به بهبود و حفظ سلامت روانی خود دست یابند.
درمان شناختی-رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy) یا CBT یک روش درمان روانشناختی است که برای کمک به افراد در تغییر الگوهای منفی فکری و رفتاری به کار میرود. این روش مبتنی بر این فرض است که افکار، احساسات و رفتارها به هم مرتبط هستند و با تغییر یکی از این عناصر میتوان سایر عناصر را نیز تغییر داد. CBT به طور گستردهای در درمان انواع مختلف اختلالات روانی از جمله افسردگی، اضطراب، استرس، اختلالات خوردن و اختلالات خواب مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از اصول اساسی CBT این است که افکار، احساسات و رفتارهای انسان به هم مرتبط هستند. افکار منفی میتوانند منجر به احساسات منفی و رفتارهای ناکارآمد شوند. به همین ترتیب، تغییر در افکار میتواند به تغییرات مثبت در احساسات و رفتارها منجر شود.
CBT به عنوان یک رویکرد آموزشی به افراد کمک میکند تا مهارتهای جدیدی را برای مدیریت افکار و رفتارهای خود یاد بگیرند. در این روش، بیمار و درمانگر به طور فعالانه در فرآیند درمان مشارکت دارند و تمرینهای خانگی بخش مهمی از درمان را تشکیل میدهد.
برخلاف برخی از رویکردهای رواندرمانی که به بررسی تجربیات گذشته میپردازند، CBT بیشتر بر مشکلات و افکار فعلی تمرکز دارد. هدف اصلی این است که فرد یاد بگیرد چگونه در زمان حال با مشکلات خود برخورد کند و آنها را مدیریت نماید.
معمولاً دورههای CBT به طور محدود و مشخصی تعریف میشوند، مثلاً 12 تا 20 جلسه. این زمان محدود باعث میشود که درمان متمرکز و هدفمند باشد.
این نظریه بر این اصل استوار است که افکار و باورهای نادرست میتوانند منجر به مشکلات روانی شوند. آرون بک پیشنهاد کرد که افکار خودکار منفی، نقش کلیدی در ایجاد و نگهداری اختلالات روانی دارند. او مدل سهگانه شناختی (خود، جهان و آینده) را معرفی کرد که بر اساس آن افراد افسرده، خود را بیارزش، جهان را منفی و آینده را ناامیدانه میبینند.
CBT الیس معتقد بود که باورهای غیرمنطقی و نادرست منجر به احساسات و رفتارهای نادرست میشوند. او مدلی به نام ABC را معرفی کرد: